رنگ‌مایه‌ی تاجمحل
تاجمحل در هنگام صبح صورتی، در طول روز سفید، در عصر طلایی و زیر نور مهتاب نقره‌ای درخشان است. نکته‌ی جالب این است که گفته می‌شود این رنگ‌ها بازتاب حالات روحی مختلف زنان است.یک شاهکار واقعی به تمام معنا، تجلی عشق، تقارن بی‌نظیر، بی‌نقص‌ترین ساخته‌ی بشر روی زمین، چکیده‌ای از عشق و زیبایی، مرثیه‌ای از سنگ‌مرمر، یک ابهام، دلربا، فریبنده و هزاران صفت دیگر که هیچوقت پایانی نخواهد داشت را می‌توان به تاجمحل نسبت داد.وقتی به باغ زیبای مقابل تاجمحل وارد شوید و به شاهکارهای معماری نگاه کنید، خودبه‌خود وارد دنیای دیگری خواهید شد که کلمات قادر به توصیف آن نخواهند بود و شما جز تحسین زیبایی تاجمحل، کار دیگری انجام نخواهید داد.کسانی که این جادوی مرمرین را با چشمان خود دیده‌اند، می‌توانند ساعت‌ها درباره‌ی آن صحبت کنند. کسانی هم که هنوز شانس دیدن این عمارت حیرت‌آور را نداشته‌اند، باید در آینده‌ای نزدیک برای دیدنش برنامه‌ریزی کنند. این مقاله به تاریخ و حقایق این معماری زیبا می‌پردازد که با مساحت ۱۶ هکتار در شهر آگرای کشور هند و در کرانه‌ی رود جمنا قرار دارد.
ساختن نماد عشق
گفته می‌شود «شاه جهان» و همسرش «ممتازمحل» در نگاه اول عاشق همدیگر می‌شوند و پنج سال بعد در میان شکوه و جلال فراوان باهم ازدواج می‌کنند.
«شاه جهان» و «ممتازمحل» از صمیم قلب عاشق و همراهان جدانشدنی یکدیگر بودند. حتی «ممتازمحل» بعد از آنکه «شاه جهان» امپراتور هند شد، در سفرها و اردوکشی‌های نظامی هم او را همراهی می‌کرد.
«ممتازمحل» در یکی از لشکرکشی‌های «برهانپور» و بعد از بدنیا آوردن چهاردهمین فرزندشان جان سپرد. آخرین آرزوی او ساختن یک بنای یادبود برای نشان‌دادن و جاودان‌کردن عشق‌شان بود.
«شاه‌جهان» از مرگ «ممتازمحل» اندوهگین و دل‌شکسته شد، تا جایی که امپراتوری او دو سال تمام به سوگواری پرداخت. او تصمیم به ساخت یک بنای یادبود منحصربه‌فرد و زیبا گرفت. بنایی که دنیا تا آن زمان به خود ندیده بود.
«ممتازمحل» به طور موقت در باغ «زین‌آباد» شهر «بورهانپور» به خاک سپرده شده بود، اما بعد از شش ماه جسد او را به آگرا منتقل کردند تا زمانی که ساخت «تاجمحل» تکمیل شد، آرامگاه او را در آن‌جا قرار دهند.
گفته می‌شود «شاه‌جهان» در نظر داشت «تاجمحل» دیگری روبری این بنای سفید و با نمای مرمری سیاه بسازد، اما بعد از تکمیل ساخت عمارت اول (تاج محل فعلی)، «شاه‌جهان» از سلطنت خلع شد و توسط پسرش «اورنگ‌زیب» در قلعه‌ی آگرا به حبس خانگی درآمد. اینطور بود که او موفق به ساخت دومین تاجمحل نشد.«شاه‌جهان» آخرین روزهای زندگیش را در قلعه‌ی آگرا با خیره‌شدن به تاجمحل گذراند و بعد از مرگش «اورنگ‌زیب» او را در «تاجمحل» کنار همسرش «ممتازمحل» دفن کرد.
حقایقی در مورد تاجمحل
بنای تاجمحل یک مکعب بزرگ با کناره‌های پخ است که مساحتی در حدود ۵۸۰ در ۳۰۵ متر دارد.
تاجمحل به صورت قرینه‌‌ای کامل همراه با چهار مناره (هرکدام با بلندی ۴۱ متر) روی پایه‌ی ستون‌هایی طراحی شده است که عمارت را احاطه کرده‌اند.
این عمارت دارای ایوان، درگاه‌های قوسی‌شکل و یک گنبد بزرگ نوک تیز به ارتفاع ۳۵ متر است.
این مجموعه دارای باغی به وسعت ۳۰۰ مترمربع و الهام گرفته از «چهارباغ» سنتی مغول‌ها است. باغ از طریق معابر به چهار بخش تقسیم شده، که آن‌ها هم توسط معابر دیگر و شانزده باغچه‌ی گل‌کاری شده به بخش‌های دیگری تقسیم می‌شوند.
ساخت بنای «تاجمحل» از سال ۱۰۴۲ شمسی شروع شد و حدود ۲۲ سال طول کشید. کل هزینه‌ی ساخت این بنا ۳۲میلیون روپیه (واحد پول هند) بوده که معادل امروزی آن ۱ میلیارد و ۶۰ میلیون دلار است. «استاد احمد لاهوری» سرمعماری این بنای یادبود را بر عهده داشت.
برای ساخت چنین بنای یادبود زیبا و قابل‌توجه‌ای، ۲۰ هزار کاگر و هزار فیل به طور شبانه‌روزی سخت کار کردند.
بیست و هشت نوع سنگ قیمتی و نیمه‌قیمتی در مرمرهای سفید این بنا قرار داده شده تا چنین اثر هنری زیبایی خلق شود. سنگ گران‌قیمت یشم از شهر پنجاب، سنگ‌های یشم سبز و کریستال از کشور چین، سنگ فیروزه از تبت، لاجورد از افغانستان، یاقوت کبود از سریلانکا و سنگ کارنلین از عربستان وارد می‌شد.
در تالار هشت‌ضلعی اصلی تاجمحل، آرامگاه «ممتازمحل» و «شاه‌جهان» قرار گرفته که با حکاکی‌ها و سنگ‌های نیمه‌قیمتی آرایش شده است. در حالی که آرامگاه واقعی آن‌ها در زیرزمین قرار گرفته است.
آرامگاه دو ملکه‌ی دیگر «شاه‌جهان» به نام‌های «اکبرآبادی محل» و «فاتح‌پوری محل» در مجموعه‌ی جنوبی قرار دارد که در جلو خان ورودی اصلی است.
نکاتی جالب در مورد تاجمحل
چهار مناره‌ی اطراف تاجمحل دارای انحرافی به سمت بیرون هستند. این مناره‌ها طوری طراحی شده‌اند که ساختمان اصلی را در مقابل زلزله محفوظ نگه می‌دارند.
روی دیوار «تاجمحل» با خط شیوای «ثلث» توسط خطاط ایرانی «امانت‌خان» خوش‌نویسی و امضا شده است.
آرامگاه «ممتازمحل» دارای سنگ‌نوشته‌ای است که ۹۹ اسم مختلف “الله” روی آن خطاطی شده‌است.
همچنین آرامگاه «شاه‌جهان» نیز دارای سنگ‌نوشته‌ای است که رویش نوشته شده: ” او در بیست و ششم ماه رجب سال ۱۰۷۶ هجری قمری (سیزدهم بهمن سال ۱۰۴۴ هجری شمسی) این دنیا را به ضیافت ابدی ترک گفته است.”
از ۸ آذر سال ۱۳۸۳ هجری شمسی به بعد، دیوان عالی هندوستان اجازه‌ی بازدید در شب از «تاجمحل» را به مدت ۵ شب در ماه (زمانی که ماه کامل باشد و دو روز قبل و بعد آن) به غیر از جمعه‌ها و ماه رمضان تصویب کرد.
دیدن «تاجمحل» در زیر نور ماه همراه با کسی که دوستش دارید، تجربه‌ای بصری است که هیچوقت نباید از دستش بدهید. مانند آهن‌ربایی می‌ماند که شما را جذب و شیفته‌ی خود می‌کند، چنان‌که باز هم آرزوی دیدن دوباره‌اش را خواهید داشت. زمانی که به دیدن تاجمحل می‌روید، شما را با سرمناره‌ی طلایی رنگ و حکاکی‌های پیچیده روی مرمرهای دست‌نخورده‌اش شیفته و مسحور خود می‌کند و با طبیعت زیبایش شما را در برمی‌گیرد. دیدن تاجمحل تجربه‌ای خواهد بود که نظر شما را در مورد عشق عوض کرده و چیزی را برای شما به نمایش می‌گذارد که تا به ابد در قلب‌های شما باقی خواهد ماند.
